Άννα Μερτζάνη
Ημερίδα 2
““Καλός γονιός, κακός γονιός: ενοχές, ντροπή, φόβος. Πόσο συχνά βιώνουμε τα παραπάνω συναισθήματα και τι σημαίνει αυτό”.
Στη δεύτερη αυτή μας συνάντηση, με βάση τα θέματα που ζήτησαν οι ίδιοι οι γονείς στα οποία περιλαμβάνονταν: η διαχείριση της ενοχής, πώς καθοδηγώ και ελέγχω τα παιδιά μου, πώς επικοινωνώ και τους μεταφέρω/μεταδίδω τις αξίες και τις πεποιθήσεις μου για τη ζωή, αλλά και πόσο ίδιος γονιός με τους γονείς μου είμαι, προέκυψε το θέμα Καλός Γονιός, Κακός Γονιός και τα συναισθήματα που αυτό συνεπάγεται.
Ο Βίλχελμ Μπόις γράφει… “Είναι εύκολο να γίνεις γονιός, αλλά είναι δύσκολο να είσαι γονιός”.
Ο Ρούντολφ Ντράικορς, ψυχίατρος και ψυχοπαιδαγωγός του 19ου αιώνα, στο βιβλίο του “Η Πρόκληση να Είμαστε Γονείς, γράφει πως ελάχιστοι γονείς συνειδητοποιούν την έκταση στην οποία οι ίδιοι αυξάνουν τις δυσκολίες που δημιουργούνται κατά την ανατροφή των παιδιών τους… Το να γνωρίζουμε όμως τι δεν πρέπει να κάνουμε αποτελεί μεγάλη βοήθεια για τον προσδιορισμό του τι πρέπει να ΄γίνει”.
Έτσι κι εμείς μιλήσαμε για το τι είναι αγάπη και τι δεν είναι… Αγάπη που επιδιώκει την κατάκτηση του αντικειμένου (του προσώπου δηλαδή που “αγαπώ”) και που επιδιώκει συνεχώς ανταμοιβή, δεν ανήκουν στο φάσμα της αγάπης. Συναισθήματα όπως η ζήλια κι ο πόνος είναι τα πιο συχνά σε αυτή τη μορφή “αγάπης”, η οποία είναι εγωιστική κι ανεύθυνη.
Άννα Μερτζάνη
Ημερίδα 2
““Καλός γονιός, κακός γονιός: ενοχές, ντροπή, φόβος. Πόσο συχνά βιώνουμε τα παραπάνω συναισθήματα και τι σημαίνει αυτό”.
Στη δεύτερη αυτή μας συνάντηση, με βάση τα θέματα που ζήτησαν οι ίδιοι οι γονείς στα οποία περιλαμβάνονταν: η διαχείριση της ενοχής, πώς καθοδηγώ και ελέγχω τα παιδιά μου, πώς επικοινωνώ και τους μεταφέρω/μεταδίδω τις αξίες και τις πεποιθήσεις μου για τη ζωή, αλλά και πόσο ίδιος γονιός με τους γονείς μου είμαι, προέκυψε το θέμα Καλός Γονιός, Κακός Γονιός και τα συναισθήματα που αυτό συνεπάγεται.
Ο Βίλχελμ Μπόις γράφει… “Είναι εύκολο να γίνεις γονιός, αλλά είναι δύσκολο να είσαι γονιός”.
Ο Ρούντολφ Ντράικορς, ψυχίατρος και ψυχοπαιδαγωγός του 19ου αιώνα, στο βιβλίο του “Η Πρόκληση να Είμαστε Γονείς, γράφει πως ελάχιστοι γονείς συνειδητοποιούν την έκταση στην οποία οι ίδιοι αυξάνουν τις δυσκολίες που δημιουργούνται κατά την ανατροφή των παιδιών τους… Το να γνωρίζουμε όμως τι δεν πρέπει να κάνουμε αποτελεί μεγάλη βοήθεια για τον προσδιορισμό του τι πρέπει να ΄γίνει”.
Έτσι κι εμείς μιλήσαμε για το τι είναι αγάπη και τι δεν είναι… Αγάπη που επιδιώκει την κατάκτηση του αντικειμένου (του προσώπου δηλαδή που “αγαπώ”) και που επιδιώκει συνεχώς ανταμοιβή, δεν ανήκουν στο φάσμα της αγάπης. Συναισθήματα όπως η ζήλια κι ο πόνος είναι τα πιο συχνά σε αυτή τη μορφή “αγάπης”, η οποία είναι εγωιστική κι ανεύθυνη.
Η ανάγκη μας να είμαστε κυρίαρχοι (να έχουμε τον έλεγχο), μας κάνει να παραβλέπουμε τις πραγματικές ανάγκες του παιδιού όσον αφορά τον ύπνο ή την τροφή στα πρώτα χρόνια της ζωής του, αλλά και τον προσωπικό του χώρο στα επόμενα. Η τάση μας επίσης να ειδωλοποιούμε τα παιδιά μας ή να υποκύπτουμε σε κάθε ιδιοτροπία τους, οδηγεί στην ανατροφή παιδιών με τυραννική και δεσποτική συμπεριφορά. Ο αποκλεισμός, επιπλέον, από τον εξωτερικό κόσμο και το να μπαίνουμε εμπόδιο στις κοινωνικές επαφές του είναι συμπεριφορές που συχνά έχουν οι γονείς και τις ντύνουν με την φορεσιά της αγάπης και τις φροντίδας.. τα παιδιά μεγαλώνουν σαν υπηρέτες ή σαν παιχνίδι των γονιών τους. Η αγνή, ανιδιοτελής αγάπη, επίσης, εμπεριέχει παγίδες και δημιουργεί προκαταλήψεις, κάνοντας μας να παραβλέπουμε ελαττώματα ή να υπερτιμάμε ικανότητες των παιδιών μας. Σαν αποτέλεσμα, φτιάχνουμε σχέσεις εξάρτησης, όπου γινόμαστε οι γονείς παιχνίδι στα χέρια του παιδιού, αφού μας χειρίζεται όπως εκείνο θέλει, αντί να είμαστε οδηγοί του στη ζωή. ( βλ. το βιβλίο “Η Πρόκληση να Είμαστε Γονείς”, του Ρούντολφ Ντραικορς και “Ο Μικρός Τύραννος” της παιδοψυχολόγου Δρ. Γίρινα Πρέκοπ).
Αναφερθήκαμε στο τι προκαλεί η υπερβολική ανησυχία : φανερώνει μειονέκτημα της προσωπικότητας του γονιού, καθώς αν αμφιβάλλω για την προσωπική μου ικανότητα να αντιμετωπίσω τη ζωή, το παιδί θα αποκτήσει δυσκολία στο πώς να αντιμετωπίζει τα προβλήματα της ζωής. Πολλοί γονείς μεγιστοποιούν τα ελαττώματα των παιδιών τους, επειδή ανησυχούν για αυτά και το μέλλον τους, και φτάνουν σε καταστροφικά σενάρια, δίνοντας στα παιδιά μια εικόνα ενός μέλλοντος που είναι αρκετά δυσοίωνο.
Ακολούθησε μια άσκηση εμπιστοσύνης με σκοπό να συνειδητοποιήσουμε πόσο συχνά γινόμαστε αυτοί οι γονείς που ανησυχούν υπερβολικά, καθώς και να δούμε πώς θα φερόμασταν αν τελικά εμπιστευόμασταν το παιδί…
Στη συνέχεια μιλήσαμε για τις υψηλές προσδοκίες και πώς αυτές μπορούν να βλάψουν τα παιδιά μας. Στην πραγματικότητα οι προσδοκίες που έχουμε από τα παιδιά μας κρύβουν ανεκπλήρωτους δικούς μας στόχους, απωθημένα, τραύματα ή/ και ανάγκες. Το παιδί πρέπει να ακολουθήσει το δικό του δρόμο, τον οποίο θα καθορίσουν τα δικά του κίνητρα που θα είναι διαφορετικά από τα δικά μας (βλ. Ρούντολφ Ντραικορς, Η Πρόκληση να Είμαστε Γονείς).
Δεν τελειώνουμε όμως εδώ. Το θέμα “Καλός γονιός, κακός γονιός” έχει πολλές συνιστώσες και είναι αρκετά ενδιαφέρον. Αν και δύσκολο θεωρητικά, μας βοηθά να προβληματιστούμε και να κοιτάξουμε λίγο βαθύτερα στα αίτια εξαιτίας των οποίων μας δυσκολεύει μερικές φορές η ανατροφή των παιδιών μας. Έρχομαι πολλές φορές αντιμέτωπη με γονείς που αναφέρονται στα προβλήματα των παιδιών τους, σαν να μην εμπλέκοντ
αι και οι ίδιοι σε αυτά, και μάλιστα ζητούν βοήθεια αλλά για το παιδί μόνο, όχι για τους ίδιους… Τα παιδιά μας είναι οι καθρέφτες μας, αντανακλώνται σε αυτά οι δικές μας αδυναμίες, ατέλειες και το αίσθημα κατωτερότητας, που αν δεν το έχουμε αποδεχτεί (καθώς όλοι το έχουμε σε κάποιο βαθμό), δεν αποδεχόμαστε αυτόματα κι αυτούς που μας το καθρεφτίζουν. Ο Ντραίκορς δίνει μερικά παραδείγματα του πώς εμείς οι γονείς ζητάμε περισσότερα από όσα σαν άνθρωποι δικαιούμαστε να περιμένουμε:
- Ζητάμε απόλυτη ειλικρίνεια από τα παιδιά μας. Είμαστε όμως εμείς απόλυτα απαλλαγμένοι από δόλο και ψέμα;
- Ζητάμε υπακοή και να μην μας αντιμιλάνε τα παιδιά. Πόσο εμείς είμαστε υποδείγματα αναμφισβήτητης υποταγής;
- Ζητάμε να πράξει το παιδί όχι κατά πώς συμφέρει την ανάπτυξη του, αλλά σύμφωνα με τις προσωπικές μας επιθυμίες, ανέσεις κλπ. (βλ. Πρόκληση να Είμαστε Γονείς, σελ. 32-33)
Το ότι τελικά τα παιδία μας είναι ο καθρέφτης μας, μπορεί να λειτουργήσει ως ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο για να διαχειριστούμε τα προβλήματα κατά την ανατροφή τους και να δημιουργήσουμε σχέσεις αλληλεπίδρασης όπου κι εμείς αλλά και τα παιδιά μας θα έχουν συνεχώς την δυνατότητα να αλλάζουν, να εξελίσσονται και να ανακαλύπτουν ποιοι θέλουν να είναι.