Άννα Μερτζάνη
Ημερίδα 7
“Φιλία: Μαθαίνουμε στα παιδιά μας την κοινωνικοποίηση, αλλά και τη δημιουργία σχέσεων”.
Η συνάντηση μας αυτή ήταν η τελευταία για τη χρονιά, καθώς οι γονείς δεν θα μπορούσαν να παρευρεθούν λόγω ανοίγματος της σεζόν στο χωριό της Λίνδου. Τη συνέδεσα με το προηγούμενο θέμα, αφού είδα ότι το ζήτημα της διαφορετικότητας και της αποδοχής του ξένου προς εμένα έχει να κάνει με το κατά πόσο έχω αυτογνωσία (γνώση του εαυτού μου, των πεποιθήσεων, των αξιών μου κλπ.) κι ύστερα ανθρωπογνωσία (γνώση των άλλων, των πεποιθήσεων, των ιδανικών, της ιστορίας τους κλπ). Αυτή η γνώση επιτυγχάνεται μέσω της επικοινωνίας: α) ακούω, μπαίνοντας στη θέση του άλλου, β) μένω στην ουσία του μηνύματος και παρακάμπτω τις λεπτομέρειες, γ) συγκεντρώνομαι στο εδώ και τώρα- είμαι συνειδητός/η και δ) μιλώ με συναισθήματα, την παγκόσμια γλώσσα.
Η επικοινωνία αυτού του είδους οδηγεί στη σύναψη δεσμών, στη δημιουργία σχέσεων. Συνεπώς, πέρα από το να βοηθήσω το παιδί μου να κοινωνικοποιηθεί, που σίγουρα σε πρώτο στάδιο είναι πολύ σημαντικό και του κάνει καλό (θα δούμε στη συνέχεια πώς παρέχουμε αυτή τη βοήθεια), σε δεύτερο στάδιο χρειάζεται να το βοηθήσω να συνάψει σχέσεις φιλίας. Με αυτό τον τρόπο, καταπολεμώ σαν μονάδα- άτομο και μετά σαν κοινωνία, τα στερεότυπα, τον ρατσισμό, το bullying, τα οποία είναι κοινωνικά φαινόμενα, αλλά δρουν και επιδρούν στην ατομική ψυχολογία του παιδιού. Κι έτσι, συμβάλλω στην ευημερία όχι μόνο του δικού μου παιδιού, αλλά και των παιδιών της ευρύτερης κοινωνίας στην οποία ζούμε.
Άννα Μερτζάνη
Ημερίδα 7
“Φιλία: Μαθαίνουμε στα παιδιά μας την κοινωνικοποίηση, αλλά και τη δημιουργία σχέσεων”.
Η συνάντηση μας αυτή ήταν η τελευταία για τη χρονιά, καθώς οι γονείς δεν θα μπορούσαν να παρευρεθούν λόγω ανοίγματος της σεζόν στο χωριό της Λίνδου. Τη συνέδεσα με το προηγούμενο θέμα, αφού είδα ότι το ζήτημα της διαφορετικότητας και της αποδοχής του ξένου προς εμένα έχει να κάνει με το κατά πόσο έχω αυτογνωσία (γνώση του εαυτού μου, των πεποιθήσεων, των αξιών μου κλπ.) κι ύστερα ανθρωπογνωσία (γνώση των άλλων, των πεποιθήσεων, των ιδανικών, της ιστορίας τους κλπ). Αυτή η γνώση επιτυγχάνεται μέσω της επικοινωνίας: α) ακούω, μπαίνοντας στη θέση του άλλου, β) μένω στην ουσία του μηνύματος και παρακάμπτω τις λεπτομέρειες, γ) συγκεντρώνομαι στο εδώ και τώρα- είμαι συνειδητός/η και δ) μιλώ με συναισθήματα, την παγκόσμια γλώσσα.
Η επικοινωνία αυτού του είδους οδηγεί στη σύναψη δεσμών, στη δημιουργία σχέσεων. Συνεπώς, πέρα από το να βοηθήσω το παιδί μου να κοινωνικοποιηθεί, που σίγουρα σε πρώτο στάδιο είναι πολύ σημαντικό και του κάνει καλό (θα δούμε στη συνέχεια πώς παρέχουμε αυτή τη βοήθεια), σε δεύτερο στάδιο χρειάζεται να το βοηθήσω να συνάψει σχέσεις φιλίας. Με αυτό τον τρόπο, καταπολεμώ σαν μονάδα- άτομο και μετά σαν κοινωνία, τα στερεότυπα, τον ρατσισμό, το bullying, τα οποία είναι κοινωνικά φαινόμενα, αλλά δρουν και επιδρούν στην ατομική ψυχολογία του παιδιού. Κι έτσι, συμβάλλω στην ευημερία όχι μόνο του δικού μου παιδιού, αλλά και των παιδιών της ευρύτερης κοινωνίας στην οποία ζούμε.
ΠΩΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΟΥΜΑΣΤΕ;
Η ανάγκη του ανήκει, να ανήκω δηλαδή σε μια ομάδα, μικρή ή μεγαλύτερη, είναι πανανθρώπινη. Παρ’ όλα αυτά, στο αναπτυξιακό στάδιο των 2 χρόνων τα παιδιά είναι κατά κύριο λόγω εγωκεντρικά. Δεν τα ενδιαφέρει δηλαδή το ομαδικό παιχνίδι, δεν μπορούν εύκολα κι από μόνα τους να συνεργαστούν και δυσκολεύονται όταν τους ζητάμε να μοιράζονται με τους συνομιλήκους τους. Η ανάγκη να ενταχθώ σε μια ομάδα και γενικά να αρχίσω να κοινωνικοποιούμαι εμφανίζεται στα 3 με 4 έτη, ακριβώς δηλαδή όταν το παιδί μπορεί να ξεκινήσει να πηγαίνει στο σχολείο. Στο σχολείο, λοιπόν είναι που έρχεται το παιδί σε μια πρώτη επαφή με τις έννοιες της ομάδας και της ομαδικότητας- τι είναι μια ομάδα και πώς αυτή λειτουργεί.
Στα πρώτα χρόνια το σχολείο, εκτός από χώρο μάθησης αποτελεί και τον καλύτερο χώρο κοινωνικοποίησης, όσον αφορά τους ισότιμους.
Πάμε να παίξουμε μερικά παιχνίδια εμπιστοσύνης, τα οποία έχουν σαν στόχο να δούμε πόσο δυσκολεύονται τα παιδιά μας ξεκινώντας το σχολείο στο να εμπιστευτούν, να ενταχθούν, να ακολουθήσουν κανόνες και να λειτουργήσουν ομαδικά κι όχι ατομικά. Μέσα από τα παιχνίδια οι γονείς μπόρεσαν να μπουν στη θέση του παιδιού που νιώθει εκτεθειμένο, ευάλωτο και συχνά αδύναμο σε μια πρωτόγνωρη συνθήκη.
Η λύση εδώ είναι να δώσω χρόνο στο παιδί μου να κάνει όλα τα παραπάνω μέσα στο σχολείο και να είμαι εκεί σαν διευκολυντής σε τυχόν ζητήματα που αφορούν, όχι τόσο την κοινωνικοποίηση, μιας κι είναι μια δεξιότητα που ακόμα δεν έχει αποκτηθεί, αλλά περισσότερο την συναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού και την ελευθερία στην έκφραση του. Να μπορεί δηλαδή να μην κολλάει σε ένα συναίσθημα για πολύ καιρό και να μπορεί να το επικοινωνεί και να το εκφράζει, ώστε να αναπτύσσεται ομαλά.
Όσον αφορά τώρα την συνεργασία ανάμεσα στους Γονείς και στο Σχολείο…και οι δύο θα πρέπει να είναι ΑΡΩΓΟΙ, να βοηθούν και να προάγουν την κοινωνικοποίηση του παιδιού.
Στα επόμενα χρόνια τα παιδιά αναπτύσσουν πιο σταθερές σχέσεις- φιλίες. Πώς εμείς μπορούμε να τα βοηθήσουμε σε αυτό; Πολύ σημαντικό εδώ να γνωρίζουμε ότι: ΤΟ ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΓΙΑ ΤΗ ΣΧΕΣΗ ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΜΗΤΕΡΑ ΤΟΥ. Η σχέση με τη μητέρα είναι ο πρώτος δεσμός στη ζωή του ανθρώπου. Το πώς είναι η σχέση μου με τη μητέρα μου καθορίζει αργότερα τις στενές μου σχέσεις. Αυτό φυσικά σημαίνει ένα πράγμα για εμάς τις μητέρες: τεράστια ευθύνη. Θα σας μεταφέρω εδώ ένα μήνυμα ενός παιδιού προς τη μητέρα του, για να καταλάβετε τί εννοώ και θα ήθελα να σημειώσετε που νιώθετε ότι ταυτίζεστε:
ΕΝΑ ΜΗΝΥΜΑ ΕΝΟΣ ΠΑΙΔΙΟΥ ΠΡΟΣ ΤΗ ΜΗΤΕΡΑ ΤΟΥ
- Μη με κακομαθαίνεις. Ξέρω αρκετά καλά ότι δεν πρέπει να έχω όλα όσα ζητάω. Απλά σε δοκιμάζω.
- Μη φοβάσαι να είσαι αυστηρή μαζί μου. Το προτιμώ. Με βοηθάει να ξέρω που βρίσκομαι.
- Μην ασκείς πίεση πάνω μου. Με μαθαίνει ότι η δύναμη είναι αυτή που μετράει. Θα αντιδρώ πιο πρόθυμα εάν με καθοδηγείς.
- Μην είσαι ασυνεπής. Αυτό με μπερδεύει και με κάνει να προσπαθώ πιο σκληρά να γλιτώνω με ό,τι κι αν κάνω.
- Μη δίνεις υποσχέσεις που δεν θα μπορέσεις να κρατήσεις. Αυτό θα αποθαρρύνει την εμπιστοσύνη μου σε εσένα.
- Μην αφήνεις τις “κακές μου συνήθειες” να τραβούν την προσοχή. Αυτό με ενθαρρύνει να τις συνεχίζω.
- Μη με κάνεις να νιώθω μικρότερος απ’ ό,τι είμαι. Θα το αντισταθμίσω με το να συμπεριφέρομαι σαν “μέγας και πολύς”.
- Μη με διορθώνεις μπροστά σε άλλους ανθρώπους. Θα δώσω πολύ περισσότερη προσοχή εάν μου μιλήσεις κατ’ ίδιαν.
- Μη με κάνεις να νιώθω ότι τα λάθη μου είναι αμαρτίες. Πρέπει να μάθω να κάνω λάθη χωρίς να νιώθω ότι είμαι κακός-ια.
- Μη μου γκρινιάζεις, γιατί αν το κάνεις, θα πρέπει να προστατέψω τον εαυτό μου και να κάνω πως δεν ακούω.
- Μη θέτεις πολύ την ειλικρίνεια μου σε δοκιμασία. Εκφοβίζομαι εύκολα στο να λέω ψέματα.
- Μη με προστατεύεις από τις συνέπειες. Χρειάζομαι να μάθω από την εμπειρία.
- Μη με απορρίπτεις όταν κάνω ειλικρινείς ερωτήσεις. Αν το κάνεις αυτό, θα σταματήσω να ρωτάω και θα πηγαίνω αλλού για την πληροφόρηση μου.
- Μην υπονοείς ότι είσαι τέλεια. Μου το κάνεις δύσκολο να φανώ αντάξιος-α.
- Μη νομίζεις ότι χάνεις την αξιοπρέπεια σου με το να ζητάς συγγνώμη. Με κάνει να νιώθω μια αναπάντεχη ζεστασιά προς τα εσένα.
- Μην ανησυχείς για τον λιγοστό χρόνο που περνάμε μαζί. Είναι το ΠΩΣ που μετράει.
- Μην αφήνεις τον φόβο μου να διεγείρει το άγχος σου. Έτσι θα φοβάμαι. Δώσε μου κουράγιο.
- Μην ξεχνάς ότι αγαπώ και χρησιμοποιώ τον πειραματισμό. Μαθαίνω μέσω αυτού. Γι’αυτό, σε παρακαλώ ανέξου το.
- Μην ξεχνάς ότι δεν μπορώ να θριαμβεύσω χωρίς αρκετή κατανόηση και ενθάρρυνση. Αλλά δεν χρειάζεται να στο πώ εγώ αυτό, χρειάζεται;
- Να μου φέρεσαι όπως στους φίλους σου, έτσι θα είμαι κι εγώ φίλος σου.
Έτσι λοιπόν, αν επικεντρωθούμε σαν μαμάδες στη σχέση μας με τα παιδιά μας, θα τα βοηθήσουμε στη δημιουργία στο μέλλον αληθινών σχέσεων με τους συνανθρώπους τους. Στις μέρες μας, οι σχέσεις δέσμευσης αλλά και οι σχέσεις φιλίας περνούν κρίση, γιατί οι άνθρωποι δεν έχουν τα εργαλεία να τις δουλέψουν: εμπιστοσύνη, σεβασμός, επικοινωνία, αυτογνωσία, συναισθηματική νοημοσύνη είναι μερικά από αυτά. Ας πιάσουμε δουλειά…